IBD: de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

In Nederland hebben ruim 80.000 mensen een chronische darmontsteking. Dit is voor velen erg invaliderend. De beschikbare medicijnen kunnen de symptomen verminderen en niet de ziekte genezen. Deze medicijnen hebben echter een reeks aan bijwerkingen. Een whole food, plant based dieet, waarbij wellicht een eliminatie dieet nodig is, laat positieve resultaten zien. In het geval van de ziekte van Crohn werkt volgens onderzoek een semi-vegetarisch dieet beter dan biologicals. Dit is een veel gebruikt medicijn bij auto-immuunziekten.

De ziekte van Crohn noemt men, net als colitis ulcerosa, ook wel een inflammatory bowel disease (IBD). De darmen zijn hierbij chronisch ontstoken. In Nederland hebben ruim 80.000 mensen een chronische darmontsteking. Naar schatting heeft iets meer dan de helft hiervan colitis ulcerosa en iets minder dan de helft de ziekte van Crohn.
De ziekte van Crohn wordt meestal ontdekt tussen 15 en 30 jaar. Het kan echter op elke leeftijd ontstaan. De ziekte komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer een vijfde tot een kwart van de patiënten is jonger dan 20 jaar. De ziekte van Crohn komt zelden voor bij kinderen onder de 5 jaar.¹

De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte van de darm. Bij de meeste patiënten met de ziekte van Crohn zijn de dunne darm, de dikke darm, en/of de endeldarm ontstoken, maar er kan ook sprake zijn van ontstekingen in de rest van het spijsverteringskanaal. De ziekte kan voorkomen vanaf de mond tot aan de anus.

Het klachtenverloop van de ziekte van Crohn verschilt per patiënt. Buikpijn, diarree en moeheid zijn de meest voorkomende klachten.  Vaak houdt de ziekte van Crohn zich redelijk rustig (in remissie), echter kunnen de klachten plots opspelen. Dit noemt men een flare-up (opvlamming) van de ziekte. Tijdens een flare-up ontstaan zo nu en dan complicaties.¹

Colitis ulcerosa betekent een ontsteking van de dikke darm (colon = dikke darm, -itis = ontsteking), waarbij zweren gevormd worden (ulcerosa).

Bij colitis ulcerosa is er sprake van een chronische, regelmatig terugkerende ontsteking van de dikke darm. De ontsteking beperkt zich tot het slijmvlies, dat de binnenkant van de dikke darm bekleed. Bij colitis ulcerosa is de darm aaneengesloten ontstoken. Ook kunnen er klachten en ontstekingen buiten de darm voorkomen bij colitis ulcerosa.

De klachten en de ernst van de klachten kunnen per patiënt erg verschillen. De volgende klachten komen vaak voor bij colitis ulcerosa:

• Diarree, vaak met bloed en slijm
• Buikpijn
• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies
• Moeite met het ophouden van de ontlasting
• Een opgezette buik
• Misselijkheid en minder eetlust
• Koorts¹

Een eeuw geleden kwam IBD nauwelijks voor. Wat is er in die tijd veranderd? En welke voedselkeuzes zouden de symptomen van IBD kunnen verminderen?

In een systematic review werd gevonden dat een hoge inname van totaal vet, meervoudig verzadigde vetten, omega-6 en vlees (dus het Westerse dieet), geassocieerd is met een hogere prevalentie van Crohn en colitis ulcerosa. Het eten van veel vezels en fruit is geassocieerd met een verminderd risico van Crohn en een hoge inname van groenten is geassocieerd met een verminderd risico op colitis ulcerosa.² Dit werd ook gevonden in de Harvard Nurses Health Study.³ De groep met de hoogste vezel consumptie had 40% minder kans op het krijgen van Crohn en dit terwijl deze groep nog geeneens de aangeraden dagelijkse hoeveelheid vezels at. Daarnaast is er een associatie tussen de inname van bewerkte voeding en Crohn. Totdat er randomized controlled trials zijn waarin deze associaties apart worden getest, is het advies weinig tot geen dierlijk vet, veel oplosbare vezels die alleen in plantaardige producten terug te vinden zijn en geen bewerkte producten te consumeren. Daarnaast is het van belang het sop goed van je afwas te spoelen, zodat er geen sporen van afwasmiddel op je servies achterblijven.⁴

Medicijnen tegen Crohn verminderen enkel de symptomen en kunnen Crohn niet genezen. Een juiste manier is om over te gaan op planten gebaseerde voeding. In 2010 is er een artikel gepubliceerd waarbij patiënten na volledige remissie na medicatie een semi-vegetarisch dieet voorgeschreven kregen. Na 1 jaar was 100% van de patiënten die het dieet volgde nog steeds in remissie, in vergelijking met 50% in de controle groep. Na 2 jaar was 92% nog steeds in remissie in vergelijking met minder dan 30% in de controle groep.⁵ Deze resultaten zijn sterker dan de resultaten van de biologicals. Dit is het veel gebruikte medicijn voor onder andere de ziekte van Crohn. Het dieet veroorzaakt, in tegenstelling tot biologicals, geen bijwerkingen zoals leukoencefalopathie, een dodelijke hersenziekte.

Houd er rekening mee dat deze mensen al in volledige remissie waren en dat dit niet voor iedereen zal werken. We weten door ervaringen van andere mensen die hun verhalen op internet hebben gedeeld en door de ervaringen van dr. Mcdougall (een Amerikaanse internist die zijn patiënten al 40 jaar helpt door middel van een whole food plant based dieet) dat het soms zelfs nodig is met een eliminatie dieet te starten. Mijn advies is om te beginnen met het onbewerkte plantaardige dieet zoals beschreven op deze website en eventueel noten en chocola te elimineren, zodat je de zes van de belangrijkste oorzaken van voedselallergieën elimineert: zuivelproducten, eieren, chocolade, noten, schaaldieren en vis. Als je problemen aanhouden, kun je het beste ook gluten, maïs, citrusvruchten, tomaten en aardbeien elimineren. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van ongewenste reacties van voedingsmiddelen uit het plantenrijk. Heb je dan nog steeds klachten? Klik dan hier voor een uitleg over het eliminatie dieet.

Lees de succesverhalen. Je kan de links onderaan de pagina vinden. Er zit een extreem voorbeeld bij als voorbeeld dat een eliminatie dieet soms nodig is. Helaas komt dit ook voor. Uit bovenstaand onderzoek blijkt echter dat zelfs semi-vegetarisch voor een groot deel van de patiënten beter werkt dat de beschikbare medicatie. Kijk dus wat voor jou werkt! En geef niet op als semi-vegetarisch voor jou niet werkt!

n een randomized controlled trial werd aangetoond dat een deel van de colitis ulcerosa patiënten minder klachten ervaren als zij zuivel uit hun dieet halen. Twee keer zoveel patiënten waren hierdoor symptoom vrij.⁶

Daarnaast werd er in een ander onderzoek gevonden dat symptomen ook verminderde bij een dieet waar minder zwavelhoudende aminozuren inzitten.⁷ In eiwitten uit dierlijke producten zitten meer zwavelhoudende aminozuren, zoals methionine. Hierdoor groeien er in de darm meer bacteriën die cytotoxische (schadelijk voor de cel) waterstofsulfide produceren.⁸ Methionine zit vooral in kip en vis, minder in ei, zuivel en rood vlees en veel minder in plantaardige producten. Daarbij stinkt waterstofsulfide niet alleen naar rotte eieren, het kan veranderingen veroorzaken in de darm die ook het risico op darmkanker vergroten.⁸

In een prospectieve cohort studie, gepubliceerd in 2004, werden patiënten die in remissie waren een jaar lang gevolgd en werd gevonden dat vlees en alcohol de kans op een terugval vergroten.⁹

Mijn advies bij colitis ulcerosa is hetzelfde als bij de ziekte van Crohn. Whole food, plant based heeft meerdere voordelen. Daarbij neem ik de ervaringen van dr. Mcdougall mee en de verhalen die patiënten hebben gedeeld op internet. Begin met het onbewerkte plantaardige dieet zoals beschreven op deze website en elimineer eventueel noten en chocola, zodat je de zes van de belangrijkste oorzaken van voedselallergieën elimineert: zuivelproducten, eieren, chocolade, noten, schaaldieren en vis. Als je problemen aanhouden, kun je het beste ook gluten, maïs, citrusvruchten, tomaten en aardbeien elimineren. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van ongewenste reacties van voedingsmiddelen uit het plantenrijk. Heb je dan nog steeds klachten? Klik dan hier voor een uitleg over het eliminatie dieet.

Klik hier voor succesverhalen. Hier zit een extreem voorbeeld bij als voorbeeld dat een eliminatie dieet soms nodig is, maar dan ook echt de moeite waard kan zijn.

Veel mensen hebben gehoord dat kurkuma de ontsteking in het lichaam kan verminderen en ook de kans op kanker verlaagd. Sinds 2004 zijn er onderzoeken die laten zien dat kurkuma ook een positieve invloed heeft op colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.^10,11,12  Kurkuma wordt veel beter opgenomen als je er zwarte peper aan toevoegt. De biologische beschikbaarheid van kurkuma wordt door het toevoegen van zwarte peper vergroot met 2000 procent!¹³ Mensen die snel nierstenen ontwikkelen, mensen met galstenen en zwangeren kunnen beter niet al te veel kurkuma eten.

In een gerandomiseerde dubbel geblindeerde, placebo-gecontroleerde studie werd aan patiënten een maand lang 100ml tarwegrassap gegeven. De symptomen in de tarwegrassap groep verminderde significant in vergelijking met de placebo groep.¹⁴

Het smaakt niet echt lekker, maar kan de moeite waard zijn om in ieder geval te proberen!

Stop nooit zomaar met je medicijnen. Je kunt pas overgaan op verminderen of stoppen van je medicatie nadat er helemaal geen ontsteking meer in het lichaam is en ALTIJD in overleg met je eigen arts!

In het Nederlands: volgt

In het Engels:

Crohn: https://www.drmcdougall.com/health/education/health-science/stars/stars-written/ryan-schultz/ (met het eliminatie diet)

https://www.drmcdougall.com/health/education/health-science/stars/stars-video/sondra-berk/ met video

Colitis: https://www.drmcdougall.com/health/education/health-science/stars/stars-written/andrew/

https://www.drmcdougall.com/health/education/health-science/stars/stars-written/gabrielle-fennimore/ met elimiatie dieet

https://www.drmcdougall.com/health/education/health-science/stars/stars-written/weavers/

Natuurlijk zijn er meer verhalen te vinden op internet. Wil jij jouw verhaal graag delen en hiermee andere helpen? Stuur dan een mailtje en/of laat een recensie achter op mijn facebook pagina.

1. www.mlds.nl
2. JK Hou, B Abraham, H El-SeragDietary intake and risk of developing inflammatory bowel disease: a systematic review of the literature. Am J Gastroenterol, 106 (2011), pp. 563-573
3. Ananthakrishnan AN,Khalili H,Konijeti GG, et al. A prospective study of long-term intake of dietary fiber and risk of Crohn’s disease and ulcerative colitis. Gastroenterology. 2013 Nov;145(5):970-7. doi: 10.1053/j.gastro.2013.07.050. Epub 2013 Aug 2.
4. Richman E, Rhodes JM. Review article: evidence-based dietary advice for patients with inflammatory bowel disease. Aliment Pharmacol Ther. 2013;38:1156–1171.
5. Chiba M, Abe T, Tsuda H, et al. Lifestyle-related disease in Crohn’s disease: relapse prevention by a semi-vegetarian diet.World J Gastroenterol.2010 May 28;16(20):2484.
6. Ralph Wright, S. C. Truelove. A Controlled Therapeutic Trial of Various Diets in Ulcerative Colitis. Br Med J. 1965 Jul 17; 2(5454): 138–141.
7. Roediger WE. Decreased sulphur aminoacid intake in ulcerative colitis. Lancet. 1998 May 23;351(9115):1555.
8. O’Keefe SJ,Ou J,Aufreiter S, O’Connor D et al. Products of the colonic microbiota mediate the effects of diet on colon cancer risk. J Nutr. 2009 Nov;139(11):2044-8.
9. Jowett SL, Seal CJ, Pearce MS, Phillips E, Gregory W, Barton JR, Welfare MR. Influence of dietary factors on the clinical course of ulcerative colitis: a prospective cohort study. Gut. 2004 Oct;53(10):1479-84.30.
10. Holt PR,Katz S,Kirshoff R. Curcumin therapy in inflammatory bowel disease: a pilot study. Dig Dis Sci. 2005 Nov;50(11):2191-3.
11. Suskind DL, Wahbeh G, Burpee T, Cohen M, Christie D, Weber W. Tolerability of curcumin in pediatric inflammatory bowel disease: a forced-dose titration study. J Pediatr Gastroenterol Nutr.2013 Mar;56(3):277-9.
12. Hanai H, Iida T, Takeuchi K et al. Curcumin maintenance therapy for ulcerative colitis: randomized, multicenter, double-blind, placebo-controlled trial. Clin Gastroenterol Hepatol.2006 Dec;4(12):1502-6.
13. Shoba G, Joy D, Joseph T, Majeed M, Rajendran R, Srinivas PS. Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Med. 1998 May;64(4):353-6.
14. Ben-Arye E, Goldin E, Wengrower D, Stamper A, Kohn R, Berry E. Wheat grass juice in the treatment of active distal ulcerative colitis: a randomized double-blind placebo-controlled trial. Scand J Gastroenterol. 2002 Apr;37(4):444-9.